مفاهیمی در ارزشیابی آموزش بالینی: مطالعه کیفی تجارب دانشجویان و مربیان پرستاری

زمینه و هدف : اطمینان از کسب صلاحیت بالینی توسط دانشجویان یکی از مهم ­ ترین اهداف فرآیند آموزش بالینی است و ارزشیابی بالینی از مهم­ترین چالش­های این فرآیند محسوب می­گردد. مطالعه حاضر مفاهیم مربوط به ارزشیابی بالینی را تصویر می­کند. روش­کار : در این مطالعه کیفی که از رویکرد پدیده شناسی (phenomenology) استفاده شد، هشت مربی بالینی و ده دانشجوی پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که حداقل تجربه یک دوره آموزش بالینی را داشتند، شرکت کردند. نمونه گیری مبتنی بر هدف صورت گرفت. اطلاعات از طریق مصاحبه بدون ساختار جمع­آوری شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش کلایزی (colaizzi) صورت گرفت. روایی و پایایی مطالعه از طریق توجه به چهار محور (ارزش واقعی، کاربردی بودن، تداوم و مبتنی بر واقعیت بودن) حاصل شد. یافته­ها: متن مصاحبه­های استخراج شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و کدهای مفهومی از آن استخراج و سپس کدها به چند مفهوم اصلی دسته بندی شدند. مفاهیم منتخب برای ارائه در این نوشتار که از جمله چالش­های ارزشیابی آموزش بالینی محسوب می­شوند، عبارت از ارزشیابی چند منبعی ( triangulation ) ، جو ارزشیابی و سندرم ارزشیابی می­باشند. نتیجه­گیری : نتایج پژوهش حاضر با تاکید بر روابط متقابل محیط ارزشیابی بالینی، ویژگی­ها و مفاهیم مربوط به ارزشیابی کننده و ارزشیابی شونده و نیز رویکردهای ارزشیابی، برخی مفاهیم و چالش­های مربوط به ارزشیابی بالینی را آشکار کرده است. نتایج تأکید می­کنند که در محیط پویایی مانند بالین، ضبط و ثبت کردن تجارب و عملکردهای دانشجویان و کلیه ابعادی که مجموعاً صلاحیت بالینی را شکل می­دهند، مستلزم به کارگیری رویکردهای چند جانبه، توجه به محورهای مختلف و تمام شرایطی است که رفتار و عملکردهای مشهود را در دانشجو شکل می­دهد. مفاهیم مطالعه حاضر به دلیل پرداختن به ابعاد مختلف چالش­های ارزشیابی بالینی، در طراحی و اجرای رویکردهای ارزشیابی بالینی، کاربرد دارد و اجرای رویکردها و مدل­های جامع ارزشیابی بالینی را به­جای استفاده از ابزارهای کاملا ساختارمند پیشنهاد می­کند.